Yoga en Inclusie

Inclusie is de toestand dat iedereen gelijke rechten en plichten heeft en volwaardig kan deelnemen aan het maatschappelijk leven. Het kan ook wel worden gezien als het tegenovergestelde van discriminatie: ongeoorloofd onderscheid dat gemaakt wordt op grond van bepaalde, met name aangeboren kenmerken zoals ras, geslacht, leeftijd, seksuele geaardheid. Hier zal ik relevante passages uit de yogafilosofie verzamelen die verband houden met inclusie en discriminatie.

Bhagavad Gītā

De boodschap van de Bhagavad Gītā is gebaseerd op onder andere inclusie en ahiṃsā (geweldloosheid). Twee relevante verzen met betrekking tot inclusie zijn te vinden in hoofdstuk negen:

समोऽहं सर्वभूतेषु न मे द्वेष्योऽस्ति न प्रिय: ।

samo’haṁ sarva-bhūteṣu na me dveṣyo’sti na priyaḥ ।

ये भजन्ति तु मां भक्त्य‍ा मयि ते तेषु चाप्यहम् ॥ २९ ॥

ye bhajanti tu māṁ bhaktyā mayi te teṣu cāpy aham ॥ 29 ॥

Ik ben gelijk aan alle wezens - er is niemand die mij dierbaar is of die ik niet mag. Maar zij die mij met devotie aanbidden, zijn in mij en ik in hen.

— Bhagavad Gītā, 9.29.

मां हि पार्थ व्यपाश्रित्य येऽपि स्यु: पापयोनय: ।

māṁ hi pārtha vyapāśritya ye ’pi syuḥ pāpa-yonayaḥ ।

स्त्रियो वैश्यास्तथा श‍ूद्रास्तेऽपि यान्ति परां गतिम् ॥ ३२ ॥

striyo vaiśyās tathā śūdrās te ’pi yānti parāṁ gatim ॥ 32 ॥

O zoon van Pṛthā, allen die hun toevlucht tot mij nemen, ook al zijn ze van lagere afkomst – vrouwen, vaiśyas [handelaren] en śūdras [arbeiders] – kunnen het allerhoogste doel bereiken.

— Bhagavad Gītā, 9.32.

Een vrijere vertaling van B.G. 9.32 zou kunnen zijn: Allen die hun toevlucht tot mij nemen, ongeacht hun geboorte, ras, geslacht of kaste, zullen het hoogste doel bereiken; dit kan zelfs worden bereikt door degenen die door de maatschappij worden veracht. In beide verzen zegt Kṛṣṇa in duidelijke bewoordingen dat iedereen de doelen van yoga kan bereiken, ongeacht hun omstandigheden in deze wereld.